Hệ điều hành Windows của hãng phần mềm Microsoft được tích hợp nhiều tính năng hay nhưng cũng có vài tính năng được cho là rất tệ. May mắn là có một số ứng dụng thay thế hoàn toàn miễn phí của các hãng thứ ba sẽ giúp mang lại cho người dùng những công cụ mạnh mẽ và hiệu quả hơn. 1. Tìm kiếm Tính năng tìm kiếm trong Windows 8 đã được cải tiến khá nhanh và tích hợp tốt với màn hình Start Screen mới. Tuy vậy, chế độ màn hình này được đánh giá chưa thật hoàn hảo vì không thể tìm kiếm các tập tin khác ngoài hai loại hiện đang hỗ trợ là định dạng tập tin thực thi và tài liệu. Nếu muốn tìm kiếm tất cả các định dạng tập tin trên hệ thống, bạn phải sử dụng tính năng tìm kiếm trong trình File Explorer chậm chạp hơn hay sử dụng tiện ích Everything của VoidTools để tìm kiếm. Chỉ cần nhập vào từ cần tìm kiếm và Everything sẽ cung cấp thứ mà bạn muốn tìm một cách nhanh chóng, giới hạn kết quả theo từng ký tự. Đây là một ứng dụng miễn phí cho phép bạn tìm kiếm mọi tập tin trong hệ thống ngay tức thì. Chỉ cần gõ tên tập tin và sau khi nhấn Enter bạn sẽ thấy ngay kết quả được sắp xếp theo ký tự. Chỉ cần nhập vào từ cần tìm kiếm và Everything sẽ cung cấp một cách nhanh chóng. 2. Sao chép tập tin Rõ ràng những điều đơn giản nhất mà hầu hết người dùng hay thực hiện trong hệ điều hành Windows lại là những điều gây khó chịu nhất. Khả năng truyền tập tin trong các phiên bản Windows gần đây đã được cải thiện tốt hơn nhưng chúng vẫn làm mất nhiều thời gian và đôi khi xuất hiện những lỗi ngớ ngẩn làm mất cả buổi chiều tốt đẹp của bạn. Nếu đang sử dụng các phiên bản Windows 7 trở về trước, bạn có thể tải và sử dụng TeraCopy, một tiện ích miễn phí giúp tăng tốc độ sao chép tập tin và tránh nhiều lỗi khi đang chuyển. Ứng dụng này sẽ bỏ qua tập tin lỗi khi đang chuyển thay vì ngưng quá trình sao chép và hiện thông báo lỗi như hệ thống Windows. Nó cũng cho phép bạn tạm ngừng và thực hiện sao chép tiếp ngay bất kỳ lúc nào. Và đặc biệt hơn nữa là nó tích hợp trực tiếp vào trình Windows Explorer, nên một khi đã được cài đặt thì bạn chỉ cần kéo và thả các tập tin để thực hiện mọi tính năng mà TeraCopy cung cấp. Teracopy có thể sao chép số lượng lớn các tập tin nhanh chóng. 3. Chụp ảnh màn hình Trong Windows 8, bạn có thể chụp ảnh màn hình máy tính bằng cách nhấn tổ hợp phím Windows-PrtScn. Nhưng để chụp một loạt ảnh cùng lúc thì bạn phải sử dụng một ứng dụng chụp ảnh riêng. Hiện có khá nhiều ứng dụng có tính năng này và Greenshot là một số đó. Ứng dụng cho phép liên kết các phím nóng để thực hiện lệnh chụp ảnh màn hình (chụp toàn bộ màn hình, một cửa sổ hay chỉ một vùng màn hình) và gán những thao tác cụ thể với các màn hình chụp được. Bạn có thể chọn tùy chọn tự động mở hộp thoại Save As, mở các ảnh chụp màn hình trong các trình biên tập ảnh hay lưu chúng trực tiếp vào ổ cứng. Greenshot cung cấp các điều khiển tùy biến để bạn nhanh chóng chụp ảnh màn hình máy tính. 4. Quản lý tiến trình Trình quản lý tiến trình Process Manager của Windows (xuất hiện khi nhấn tổ hợp phím Ctrl-Esc-Shift hay mở thẻ “Processes” trong trình Windows Task Manager) hiển thị các chương trình và quá trình đang chạy cũng như những nguồn tài nguyên hệ thống mà chúng đang sử dụng. Quan trọng hơn, trình quản lý tích hợp này của Windows này hoạt động khá tốt và đã được cải thiện đáng kể trong phiên bản Windows 8. Tuy nhiên, một số người dùng thỉnh thoảng vẫn muốn nhiều thứ hơn từ tính năng này. Để đáp ứng nhu cầu này, Process Explorer ra đời và là một công cụ nâng cao do chính Microsoft cung cấp để bạn có thể chủ động can thiệp vào các tiến trình của hệ thống. Process Explorer nhóm các tiến trình thành một cấu trúc dạng cây tiện lợi, vì vậy bạn có thể dễ dàng xem đến 30 tiến trình của trình duyệt web trong một giao diện duy nhất. Ứng dụng này cũng đánh dấu các tiến trình theo mã màu sắc để bạn có thể phân biệt nhanh các chương trình và các quá trình hệ thống chạy nền. Nó cũng có thể kết nối Internet để giúp bạn xác định các quá trình ẩn đang làm chậm hệ thống. Process Explorer là một trình quản lý tác vụ cho người dùng cao cấp. 5. Soạn thảo văn bản Đóng vai trò là một trình soạn thảo văn bản đơn giản, Notepad là một ứng dụng tích hợp trong hệ điều hành Windows mà cho đến nay khó có chương trình nào có thể thay thế được. Đối với người dùng cần nhiều tính năng hơn thì có thể chọn các ứng dụng nâng cao hơn cũng của Microsoft như Wordpad hay Word. Tuy nhiên, bạn cũng nên thử qua một ứng dụng soạn thảo văn bản Notepad++ hoàn toàn miễn phí và đơn giản tương tự Notepad, nhưng có thêm một số tính năng mới và hữu ích. Đặc biệt, Notepad++ cung cấp giao diện người dùng độc đáo, có thể tùy biến và cho phép bạn chỉnh sửa nhiều tập tin cùng lúc hay thậm chí còn có tính năng kiểm tra chính tả. Ứng dụng cũng có một vài tính năng được thiết kế đặc biệt cho giới lập trình viên. Tính năng đánh số thứ tự các dòng là một cải thiện lớn và phù hợp với lập trình viên. 6. Giải nén Đôi khi bạn muốn một vài tính năng khác lạ so với những tính năng chuẩn mà Windows cung cấp chẳng hạn như nén tập tin .ZIP. Trong khi đó, tập tin .RAR là định dạng phổ biến thứ hai mà hầu hết người dùng đều sử dụng nhưng mặc định Windows lại không thể mở tập tin này. Để thực hiện việc này, bạn cần dùng đến một chương trình tốt hơn chẳng hạn như 7Zip. Đây là một tiện ích miễn phí hỗ trợ các định dạng .ZIP, .RAR và nhiều tập tin nén định dạng khác. Tuy không thể dùng 7Zip để tạo tập tin .RAR (tính năng này chỉ có trong phần mềm WinRAR trả phí), bạn vẫn có thể dùng 7Zip để tạo tập tin .ZIP và .7Z vốn là những định dạng có tỉ lệ nén tốt nhất. Nếu thường xuyên có nhu cầu nén hàng loạt tập tin dung lượng lớn nhằm tiết kiệm không gian đĩa thì 7Zip là một lựa chọn đáng giá cho bạn. Giải nén tập tin .RAR bằng chương trình 7Zip. 7. Đa phương tiện Trình phát đa phương tiện Windows Media Player đã được nâng cấp và hoàn thiện qua nhiều phiên bản Windows từ trước đến nay. Tuy nhiên, ứng dụng này cũng có nhiều nhược điểm làm người dùng khó chịu, chẳng hạn như không thể phát một số tập tin mở rộng nếu chưa cài đặt các bộ giải mã tương thích. VLC là một tiện ích đa phương tiện nhỏ gọn, hỗ trợ phát bất kỳ định dạng nào đang có hiện nay. Với VLC bạn thậm chí có thể phát đĩa DVD trực tiếp từ ổ quang của máy tính, vốn là một tính năng đã bị gỡ bỏ khỏi Windows Media Player trong phiên bản Windows 8. VLC cũng đi kèm nhiều tính năng chuyên sâu và thích hợp cho những người dùng thích “vọc”. VLC có thể phát bất kỳ tập tin đa phương tiện nào mà bạn “kéo” vào nó. 8. Vẽ và chỉnh sửa ảnh Microsoft Paint là một ứng dụng có mặt trong mọi phiên bản Windows kể từ Windows 1.0 ra đời vào năm 1985. Nhưng sau gần 30 năm thì ứng dụng này hầu như vẫn không thay đổi gì nhiều. Nếu muốn có một phần mềm hiệu chỉnh ảnh mạnh mẽ hơn thì bạn nên tải một ứng dụng miễn phí khác để thay thế. Đối với hầu hết người dùng, Paint.NET là một lựa chọn tuyệt vời. Ứng dụng này có hầu như mọi tính năng mà bạn mong đợi ở một trình hiệu chỉnh ảnh hiện đại, chẳng hạn như tính năng chia lớp (layer), các bộ lọc và bảng lịch sử thao tác. Giao diện người dùng gọn gàng và đẹp mắt. Paint.NET là một phần mềm chỉnh sửa ảnh miễn phí đơn giản nhưng mạnh mẽ. 9. Ghi âm Ứng dụng ghi âm Sound Recorder tích hợp trong Windows là một hiện tượng hiếm thấy của hãng phần mềm Microsoft, nó có giao diện chỉ cao 25 pixel và chỉ duy nhất một nút nhấn. Bạn không cần phải là một người dùng cao cấp để tìm hiểu và sử dụng ứng dụng này. Ứng dụng Audacity được giới thiệu nhằm cung cấp khả năng ghi âm và biên tập các tập tin âm thanh để thay thế Sound Recorder trong Windows. Ứng dụng này cho phép bạn ghi nhiều kênh âm thanh cùng lúc, sau đó biên tập, cắt cúp và hòa âm theo ý muốn. Audacity hỗ trợ ghi các bản tin podcast hay biên tập bất kỳ tập tin âm thanh nào qua giao diện nhiều tùy chọn và dễ sử dụng ngay cả lần đầu tiên. Audacity có giao diện tuy không đẹp nhưng tích hợp khá nhiều tính năng hữu ích. pcworld
