Bài tập chương này gồm 3 phần: 1. Tính cảm ứng từ của dòng đặc biệt, chồng chất từ trường 2.Lực từ tác dụng lên dây dẫn, khung dây,hai dòng thẳng song song, lực lorenxơ 3.Bài tập trắc nghiệm BÀI TẬP VỀ TỪ TRƯỜNG CHỦ ĐỀ 1:TỪ TRƯỜNG CỦA DÂY DẪN CÓ HÌNH DẠNG ĐẶC BIỆT.NGUYÊN LÍ CHỒNG CHẤT TỪ TRƯỜNG A.LÍ THUYẾT A- Tóm tắt lý thuyết . I / Các định nghĩa 1 - Từ trường : - Đ/N: Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của lực từ tác dụng lên nam châm hay một dòng điện đặt trong nó . - Đặc trưng của từ trường là cảm ứng từ ký hiệu là đơn vị của cảm ứng từ là T ( Tesla) - Quy ước : Hướng của từ trường tại một điểm là hướng Nam - Bắc của kim nam châm cân bằng tại điểm đó 2 - Đường sức từ : - Đ/N : đường sức từ là những đường vẽ trong không gian có từ trường sao cho tiếp tuyến tại mỗi điểm có hướng trùng với hướng của của từ trường tại điểm đó. - Tính chất : Ø Qua mỗi điểm trong không gian chỉ vẽ được một đường sức từ Ø Các đường sức từ là những đường cong khép kín hoặc vô hạn ở 2 đầu Ø Chiều của đường sức từ tuân theo những quy tắc xác định ( quy tắc nắm tay phải , quy tắc đinh ốc…) Ø Quy ước : Vẽ các đường cảm ứng từ sao cho chỗ nào từ trường mạnh thì các đường sức dày và chỗ nào từ trường yếu thì các đường sức từ thưa . II / Từ trường tạo bởi các dây dẫn điện có hình dạng đặc biệt 1 - Từ trường của dòng điện thẳng dài vô hạn . Giả sử cần xác định từ trường tại M cách dây dẫn một đoạn r do dây dẫn điện có cường độ I (A) gây ra ta làm như sau : - Điểm đặt : Tại M - Phương : cùng với phương tiếp tuyến của đường tròn ( O,r) tại M - Chiều : được xác định theo quy tắc nắm bàn tay phải họăc quy tắc đinh ốc 1 : Ø Quy tắc nắm bàn tay phải : Để bàn tay phải sao cho ngón cái nằm dọc theo dây dẫn và chỉ theo chiều dòng điện , khi đó các ngón kia khum lại cho ta chiều của cảm ứng từ . Ø Quy tắc cái đinh ốc 1 : Quay cái đinh ốc để nó tiến theo chiều dòng điện thì chiều của nó tại điểm đó là chiều của cảm ứng từ - Độ lớn : Trong đó : B (T) - I (A) - r (m) 2 - Từ trường của dòng điện tròn . Giả sử cần xác định từ trường tại tâm O cách dây dẫn hìng tròn bán kính r do dây dẫn điện có cường độ I (A) gây ra ta làm như sau : - Điểm đặt : Tại O - Phương : Vuông góc với mặt phẳg vòng dây. - Chiều : được xác định theo quy tắc đinh ốc 2 : “Quay cái đinh ốc theo chiều dòng điện thì chiều tiến của nó tại điểm đó là chiều của cảm ứng từ - Độ lớn : Trong đó : B (T) - I (A) - r (m) 3 - Từ trường của ống dây . Giả sử cần xác định từ trường tại tâm O của ống dây dẫn điện có cường độ I (A) gây ra ta làm như sau : - Phương : song song với trục ống dây. - Chiều : được xác định theo quy tắc đinh ốc 2 : “Quay cái đinh ốc theo chiều dòng điện thì chiều tiến của nó tại điểm đó là chiều của cảm ứng từ Hoặc _Ñöôøng söùc töø ñi vaøo ôû maët Nam vaø ñi ra ôû maët Baéc : +Maët Nam: nhìn vaøo ta thaáy doøng ñieän chaïy cuøng chieàu kim ñoàng hoà. - +Maët Baéc: nhìn vaøo ta thaáy doøng ñieän chaïy ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà - Độ lớn : Trong đó : B (T) - I (A) - l (m) – N số vòng dây. III.Nguyên lí chồng chất từ trường 5/ Nguyeân lí choàng chaát töø tröôøng: Chuù yù:Coâng thöùcchoàng chaát töø tröôøng ñang ñöôïc thöïc hieän döôùi daïng vec tô. *caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät khi tieán haønh tính ñoä lôùn töø tröôøng :=+ a)Þ b)¯Þ c)^ Þ d)=Þ B – BÀI TẬP Dạng 1:Từ trường của dây dẫn có hình dạng đặc biệt Baøi 1 : Daây daãn thaúng daøi voâ haïn ñaët trong khoâng khí , coù doøng ñieän I = 0,5 A . a) Tính caûm öùng töø taïi M , caùch daây daãn 5 cm . b) Caûm öùng töø taïi N coù ñoä lôùn 0,5.10-6 T . Tìm quỹ tích điểm N?. ÑS : a) B = 2.10-6 T ; b) Mặt trụ có R= 20 cm . Bài 2: Một dây dẫn thẳng dài xuyên qua và vuông góc với mặt phẳng hình vẽ tại điểm O. Cho dòng điện I = 6A có chiều như hình vẽ. Xác định vecto cảm ứng từ tại các điểm :A1 (x = 6cm ; y = 2cm), A2 (x = 0cm ; y = 5cm), A3 (x = -3cm ; y = -4cm), A4 (x = 1cm ; y = -3cm) ĐS : a.1,897.10-5T ; b 2,4. 10-5T ;c. 2,4. 10-5T ; d. 3,794. 10-5T .
