Sử 8- Bài 20 -PHONG TRÀO ĐỘC LẬP DÂN TỘC Ở CHÂU Á ( 1918-1939) I. NHỮNG NÉT CHUNG VỀ PHONG TRÀO ĐỘC LẬP DÂN TỘC Ở CHÂU Á . CÁCH MẠNG TRUNG QUỐC TRONG NHỮNG NĂM 1919-1939. 1. Những nét chung về phong trào độc lập dân tộc ở châu Á : * Mang nét mới : - Do ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga và sự kết thúc của Chiến tranh thế giới thứ nhất ,phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á bùng nổ mạnh, lên cao và lan rộng ở Đông bắc Á, Đông Nam Á, Nam Á, Tây Nam Á . - Giai cấp công nhân tích cực tham gia đấu tranh giành độc lập và nhiều nước giữ vị trí lãnh đạo . - Các Đảng Cộng sản lần lượt thành lập ở Trung Quốc , Ấn Độ, In –đô- nê- xi- a , Việt Nam , Mã Lai, Xiêm, Phi- líp- pin và giữ vai trò lãnh đạo cách mạng . * Các phong trào tiêu biểu : - Phong trào Ngũ Tứ ở Trung Quốc 4-5-1919 - Cách mạng Mông Cổ thắng ,CHND Mông Cổ ra đời . - Phong trào ở Đông Nam Á lan rộng khắp nơi . - Ở Ấn Độ bãi công ; Đảng Quốc Đại lãnh đạo nhân dân đấu tranh đòi độc lập , tẩy chay hàng hóa Anh - 1921-1922 ,Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ thành lập . - Cách mạng Việt Nam phát triển mạnh ở cả nước . 2.Trung Quốc trong những năm 1919-1939. a. Phong trào Ngũ Tứ . Sự thành lập Đảng Cộng sản TQ: + Phong trào Ngũ Tứ ( 4-5- 1919) của 3000 học sinh yêu nước ở Bắc Kinh biểu tình chống đế quốc và lan rộng ra cả nước . + Lôi cuốn công nhân, nông dân , trí thức yêu nước tham gia . + Khẩu hiệu :”Trung Quốc của người Trung Quốc” “Phế bỏ Hiệp ước 21 điều”, mang tính chất chống đế quốc. + Chủ nghĩa Mác- Lê nin được truyền bá . + 7-1921 : Đảng Cộng sản Trung Quốc được thành lập . + Mở đầu cao trào cách mạng chống phong kiến . * So sánh Cách mạng Tân Hợi và phong trào Ngũ Tứ : + Cách Mạng Tân Hợi : “đánh đổ Mãn Thanh”, tính chất chống phong kiến . + “Phong trào Ngũ Tứ”,khẩu hiệu :”Trung Quốc của người Trung Quốc ” ,“Phế bỏ Hiệp ước 21 điều “,mang tính chất chống đế quốc. Hình : 4-5-1919 ,3000 học sinh Bắc Kinh biểu tình mở đầu Phong trào Ngũ Tứ . b. Hoạt động của Đảng Cộng Sản Trung Quốc : + 1926-1927: Đảng Công sản lãnh đạo chiến tranh cách mạng lật đổ quân phiệt đang chia nhau thống trị Trung Quốc . + 1927-1937 : nội chiến : Đảng Cộng sản lật đổ Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch . + Tháng 7-1937: Nhật xâm lược Trung Quốc , Quốc – Cộng đình chỉ nội chiến , hợp tác chống Nhật , Trung Quốc bước vào giai đoạn kháng chiến chống Nhật . II. PHONG TRÀO ĐỘC LẬP DÂN TỘC Ở ĐÔNG NAM Á 1. Tình hình chung của phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á. * Đầu thế kỷ XX, Đông Nam Á là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân (tr72 Thái Lan ). * Sau chiến tranh thế giới thứ nhất phong trào đấu tranh chống đế quốc bùng nổ mạnh do : + Chính sách khai thác bóc lột của các nước đế quốc sau chiến tranh . + Anh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga . * Nhận xét về phong trào độc lập ở Đông Nam Á : +Tầng lớp trí thức mới đấu tranh theo hướng dân chủ tư sản . + Giai cấp vô sản trưởng thành và lãnh đạo phong trào cách mạng . + Các Đảng Cộng sản thành lập như In đô nê xia ( 1920) ;Việt Nam , Mã Lai, Xiêm , Phi líp pin 1930 …đã lãnh đạo giai cấp công nhân và nhân dân lao động chống đế quốc …(Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931 ) + Phong trào dân chủ tư sản đã xuất hiện chính đảng hay phong trào có tổ chức và có ảnh hưởng rộng lớn . 2. Phong trào độc lập dân tộc ở một số nước Đông Nam Á:diễn ra sôi nổi và liên tục dưới nhiều hình thức : + Tại Đông Dương : -Lào : khởi nghĩa của ông Kẹo và Cam ma đan (1901-1936) . -Cam pu chia : 1918-1920-1926 -phong trào hướng dân chủ tư sản của A -cha –Hem- chiêu 1930-1935 -Việt Nam :phát triển mạnh nhất là sau khi Đảng Cộng sản thành lập (Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931 ) + Tại In đô nê xia : chống lại Hà Lan : Khởi nghĩa bùng nổ ở Gia va , Xu ma tra dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản , sau khi bị đàn áp, quần chúng ngả theo phong trào dân tộc tư sản của Xu –các- nô . +Năm 1940: kháng chiến chống Nhật . +Kết quả : chưa giành thắng lợi nhưng có ý nghĩa quyết định . Lập bảng thống kê :
