Lịch Sử 8-Bài 25 KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP LAN RỘNG RA TOÀNQUỐC ( 1873-1884)

Lịch Sử 8-Bài 25 KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP LAN RỘNG RA TOÀNQUỐC ( 1873-1884)
​

Lược đồ Pháp đánh chiếm Bắc kỳ 1873 và 1882

Sử 8-Bài 25- hai tiết

KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC ( 1873-1884)

I. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KỲ LẦN THỨ NHẤT .CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KỲ


1.Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc kỳ:



* Chính sách của Pháp :

-Pháp thiết lập bộ máy cai trị có tính chất quân sự từ trên xuống .

-Bóc lột bằng tô thuế , cướp đoạt ruộng đất của nông dân,vơ vét lúa gạo để xuất khẩu

-Mở trường đào tạo tay sai và báo chí tuyên truyền cho kế hoạch xâm lăng của Pháp .



* Chính sách đối nội , đối ngoại của triều đình Huế lỗi thời :

-Vơ vét tiền của để phục vụ cuộc sống xa hoa và bồi thường chiến phí .

-Kinh tế sa sút , tài chính thiếu hụt , binh lực suy yếu.

-Bế quan tỏa cảng (đóng cửa).

-Khởi nghĩa nông dân .


2.Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất 1873.

* Nguyên nhân:

- Bắc Kỳ đông dân, nhiều khoáng sản .

- Có sông Hồng nối liền với Hoa Nam (Trung Quốc)

* Kế hoạch đánh Bắc Kỳ của thực dân Pháp:

-Cho gián điệp thăm dò .

- Lợi dụng nhà Nguyễn nhờ đem quân ra Hạ Long để dẹp “hải phỉ”.

-Năm 1872 , Đuy puy gây rối ở Hà Nội .

-Lấy cớ giải quyết vụ Đuy puy Gác- ni -ê đem quân Pháp từ Sài Gòn kéo ra Bắc .

-Ngày 20-11-1873 Pháp đánh thành Hà Nội .

-Nguyễn Tri Phương chỉ huy 7000 quân triều đình , nhưng thất bại , bị thương nhịn ăn mà chết .

- Con là Nguyễn Tri Lâm tử trận ở cửa ô Thanh Hà

-Pháp chiếm Hải Dương , Hưng Yên, Phủ Lý , Ninh Bình, Nam Định

* Quân Triều đình đông vẫn thua do : đường lối chính trị quân sự bảo thủ

của nhà Nguyễn .



Chiến trường Hà nội 1873 và 1882



3.Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kỳ 1873-1874.

-Viên Chưởng Cơ đánh địch quyết liệt ở của ô Thanh Hà .

-Nhân dân kháng cự quyết liệt



* Chiến thắng Cầu Giấy lần I : ( 21-12-1873):

-Thấy lực lượng địch ở Cầu Giấy yếu , quân ta khép chặt vòng vây.

-Ngày 21-12-1873, Pháp đánh ra cầu Giấy , chúng bị quân Cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc phối hợp với quân của Hoàng Tá Viêm Phục kích .

-Gac-ni-ê tử trận .

* Nội dung Hiệp ước Giáp Tuất 15-3- 1874:triều đình Huế thừa nhận cho Pháp chiếm cả 6 tỉnh Nam Kỳ .Chịu lệ thuộc ngoại giao và thương mại

* Nhận xét : mất chủ quyền ở Nam Kỳ , lệ thuộc về ngoại giao và thương mại xuất phát ý thức bảo vệ quyền lợi và dòng họ

II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KỲ LẦN THƯ HAI . NHÂN DÂN BẮC KỲ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884 .

1.Thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần thư hai 1882

- Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, cấm đạo, dùng quân của Lưu Vĩnh Phúc , tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh .

- Ngày 3-4-1882 ,Ri -vi -e cho quân đổ bộ lên Hà Nội .

- 25-4-1882 , Ri- vi- e gửi tối hậu thư cho Tổng Đốc Hoàng Diệu đòi nộp khí giới và giao thành không điều kiện .

- Không đợi trả lời, quân Pháp nổ súng tấn công , quân ta anh dũng chống trả , nhưng chỉ cầm cự buổi sáng,đến trưa thành mất , Hoàng Diệu tuẫn tiết theo thành .

-Pháp chiếm Hòn Gai , Nam Định và các tỉnh đồng bằng Bắc Kỳ .


2.Nhân dân Bắc Kỳ tiếp tục kháng Pháp:

a. Kháng chiến chống Pháp của nhân dân :

- Quân dân phối hợp chống Pháp

- 19-5-1883 chiến thắng Cầu-Giấy lần thư hai , Ri- vi- e bỏ mạng ,quân Pháp hoang mang dao động .

b. Pháp đánh Thuận an :

-Cuối tháng 7-1883 vua Tự Đức qua đời , nội bộ triều đình lục đục .

- Pháp thêm viện binh nên chúng đánh Thuận An.


Pháp tấn công cửa biển Thuận An (Huế )






Chiến trường Huế



3.Hiệp ước Pa tơ nốt . Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.

-18-8-1883 Hạm đội Pháp đánh Thuận An .

-20-8-1883 chúng lên Thuận An , triều đình Huế đình chiến, ký hai Hiệp ước là Hác- Măng và Pa- tơ -nốt .

*Nội dung Hiệp ước Hác Măng năm 1883:

+Triều đình Huế thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc kỳ , và Trung kỳ , cắt tinh Bình thuận ra khỏi Trung Kỳ và sát nhập vào Nam Kỳ thuộc Pháp.

+Thanh – Nghệ – Tĩnh sát nhập vào Bắc Kỳ .

+Triều đình Huế cai quản vùng Trung Kỳ , nhưng mọi việc thông qua Khâm sứ Pháp ở Huế .

+Công sứ Pháp ở Bắc Kỳ kiểm soát công việc của triều đình và nắm quyền trị an , nội trị .

+Mọi việc giao thiệp với nước ngoài ,kể cả Trung quốc đều do Pháp nắm .

+Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kỳ về Trung Kỳ .

-Nhân dân và quan lại phản kháng mạnh, từ cuối 1883 đến 1885 Pháp chiếm Nắc Ninh, Thái Nguyên, Hưng Hóa, Tuyên Quang …

-Pháp bắt triều Huế ký Hiệp ước Pa- tơ- nốt (6-6-1884).




Lược đồ thái độ của triều đình và nhân dân Huế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp



* Vì sao nói từ 1858 đến năm 1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng tòan bộ quân Pháp ?

+ H Ư 1862 : triều đình thừa nhận sự cai quản của Pháp ở Gia Định , Định Tường , Biên Hòa , chỉ có 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ .

+H Ư 1874: Thừa nhận cho Pháp chiếm cả 6 tỉnh Nam Kỳ , chịu lệ thuộc về ngoại giao và thương mại , mất một phần quan trọng về chủ quyền tòan 6 tinh Nam Kỳ ,ngoại giao và thương mại .

+H Ư 1883-1884 triều đình Huế chỉ cai quản từ Thanh- Nghệ – Tĩnh đến Bình Thuận ; Bắc kỳ và Trung Kỳ là sứ Bảo hộ, Nam kỳ là thuộc địa , Việt Nam là thuộc địa , nưả phong kiến của Pháp .

Đoàn thị Hồng Điệp sư u tầm và biên tập