Muốn nâng cao các kỹ năng giao tiếp gián tiếp (đọc hiểu), người đọc phải có khả năng đọc hiểu một tài liệu có nội dung học vấn thông qua các kỹ năng đọc trên giấy (skimming; scanning). Bài đọc đó phải được được khai thác, phân tích rất sâu sắc thông qua nhiều loại câu hỏi. Để giúp các bạn đọc hiểu có hiệu quả, chúng tôi xin giới thiệu với các bạn một phương pháp được gọi là “skimming” và “scanning”. Đơn giản: Có nhiều cách đọc khác nhau phụ thuộc vào mục đích của bạn. Bạn có thể đọc để giải trí, để lấy thông tin hay để hoàn thành công việc. Nếu bạn đang nghiên cứu hay xem xét bạn có thể đọc lướt (skimming). Nếu bạn đang tìm thông tin, bạn có thể đọc kĩ để tìm những từ quan trọng. Để lấy thông tin một cách chi tiết, bạn có thể một phương pháp gọi là SQ4R.Bạn cần phải điều chỉnh tốc độ đọc và phương pháp đọc tuỳ thuộc vào mục đích của bạn. Rất nhiều người đã coi trọng việc đọc lướt và đọc kĩ (skimming and scanning) hơn là những thủ thuật đọc. Tuy nhiên, khi đọc một nội dung có nhiều thông tin, chúng mang tính thực tiễn hơn đơn thuần là chỉ đọc hiều. Ví dụ bạn có thể tìm kiếm những thông tin quan trọng, hiểu mạch của câu chuyện hay xem xét một vấn đề. Phức tạp: Là những trang webs, tiểu thuyết, sách giáo khoa, sách huấn luyện, tạp chí, sách báo hay thư điện tử mà mọi người đọc hàng ngày. Người đọc tốt là những người có khả năng kết hợp nhiều cách đọc cho những mục đích khác nhau. Đọc lướt hay đọc sâu là hai phương pháp riêng biệt trong quá trình xử lí thông tin. Skimming: Là cách đọc lướt để tìm thông tin chính của đoạn văn. Khi bạn đọc một tờ báo, bạn không nhất thiết phải đọc từng từ một. Thay vào đó, bạn có thể đọc kĩ những câu có nội dung mang thông tin. Đọc lướt thường nhanh hơn ba đến bốn lần so với đọc bình thường. Người ta thường đọc lướt khi họ phải đọc quá nhiều thông tin trong một khoảng thời gian ngắn. Bạn nên sử dụng phương pháp đọc lướt (skimming) khi bạn muốn biết thông tin đó có cần thiết cho bạn hay không. Có nhiều thủ thuật để bạn sử dụng khi đọc lướt. Một vài người đọc câu đầu tiên và cuối cùng hay đọc tiêu đề, bài tóm tắt và cách bố cục của bài văn. Bạn cũng có thể đọc tiêu đề hay tiêu đề phụ, hoặc những minh hoạ. Hãy chú ý đọc kĩ câu đầu tiên của mỗi đoạn văn. Cách này rất hiệu quả khi bạn đang tìm kiếm những thông tin quan trọng hơn là đọc hiểu. Đọc lướt tốt để tìm những thông tin về ngày tháng, tên tuổi và địa danh. Nó cũng có thể được sử dụng khi đọc biều đồ, bản đồ. Đọc kĩ (scanning): Là một phương pháp bạn sử dụng khi tra thông tin trong danh bạ điện thoại hay trong từ điển. Bạn tìm những thông tin chính.Trong phần lớn các trường hợp thì bạn biết bạn đang tìm gì vì thế bạn tập trung vào việc tìm câu trả lời chính xác. Đọc kĩ bạn có thể đọc lướt toàn bộ để tìm kiếm những từ và cụm từ quan trọng. Đọc kĩ cũng được sử dụng khi bạn tìm kiếm lần đầu để chọn câu trả lời cho một câu hỏi. Một khi bạn đã đọc kĩ được một văn bản, bạn có thể quay lại đọc lướt bài đó. Kinh nghiệm học tiếng anh hiệu quả! Học ngoại ngữ nói chung và riêng về tiếng Anh, trước hết chúng ta nên hiểu điều này: 1. Ngôn ngữ là lời nói chớ không phải là chữ viết Vì vậy việc đầu tiên, chúng ta cần chú ý tập nghe để hiểu và đồng thời là nói được một số câu hết sức thông dụng và đơn giản. - Phải luyện nghe làm sao để đạt tới kỹ năng người nước ngoài nói là ta có thể hiểu được, tức là phải biết phát âm, nhấn giọng hay lên xuống những mục tiêu cần thiết trong câu, như vậy chúng ta mới có thể hiểu và nghe được. 2. Ngôn ngữ còn là một tập hợp của thói quen: - Cần phải rèn luyện, bắt chước và học thuộc những câu đối thoại trong sách, đồng thời tập đọc lớn tiếng những câu mẫu cho tới khi tạo được phản ứng máy móc qua bộ óc của chúng ta một cách tinh nhuệ như chúng ta đang nói tiếng mẹ đẻ vậy. * Điều kiện để học ngoại ngữ thuận tiện: Muốn học thật tốt môn tiếng Anh, chúng ta cần có những yêu cầu sau đây: a/ Băng nghe – phim ảnh (nếu có , nhiều sách để tham khảo (1.) Băng nghe: - Nên chọn những băng có giọng đọc chuẩn, chính xác, rõ ràng và hay. Đừng tưởng băng nào cũng giống nhau. Nếu có thể bạn nên nghe qua, chon lọc trước khi mua. - Có loại băng nghe chậm, có loại băng nghe nhanh. Dù sao bạn cũng nên “làm quen” cả hai loại băng. Bước đâu bạn nghe băng chậm trước, một khi đã quen rồi đã thành thạo rồi, hãy nghe băng nhanh. Bằng cách nào, miễn bạn nghe được, hiểu được là tốt. (2.) Phim ảnh: Trước tiên, để cho dễ hiểu, dễ tiếp thu, bạn hãy chọn những cuộn film tiếng Anh gồm những mẫu chuyện nhỏ, đơn giản có nhiều từ vựng thông thường giúp bạn dễ hiểu. Dần dần bạn sẽ sử dụng những bộ film có vốn từ phức tạp hơn đại trà hơn. (3.) Sách tham khảo: Có khá nhiều sách nhằm cung cấp cho yêu cầu học tiếng Anh. Bạn nên cẩn trọng khôn ngoan trong việc chọn sách. - Tìm đọc những sách của tác giả nào viết hay. Nên biết mình mua thể loại nào, cần cung ứng cho bạn điều gì. Đành rằng cần nhiều sách để tham khảo nhưng không phải bạ sách nào dạy tiếng Anh là mua, của bất cứ tác giả nào cũng không cần chắt lọc. Có một số học viên, hễ mỗi sân ra phố gặp dạng sách viết về tiếng Anh là mua, bất kỳ là của ai. Có những quyển sách họ chưa có dịp đọc tới một lần. Chi vậy thưa bạn, làm như thế hoá ra bạn đã quá phí phạm không đúng chỗ. Bạn nên chắt lọc khi mua sách viết về ngoại ngữ, nhằm yêu cầu quyển sách ấy sẽ mang lại lợi ích cho bạn. b/ Bài học: cần phải học thuộc từ vựng song song với các câu mẫu. Muốn thành thạo Anh ngữ bạn không thể thiếu những yêu cầu này là nên học từ vựng song song với câu mẫu. Hay nói một cách khác: trong câu mẫu có lồng từ vựng. Và như vậy để hiểu được câu, bạn phải thuộc từ vựng trước đã. c/ Thời gian học tiếng Anh phải như thế nào? Nếu bạn hiếm hoi thời gian trong ngày, bạn có thể rút bớt thời gian dành cho môn rèn luyện tiếng Anh. Nhưng ngày nào bạn cũng phải có thời gian học liên tục. Vì nếu một ngày bạn quên học, vốn tiếng Anh trong đầu bạn sẽ không nhạy nữa. Học tiếng Anh cũng giống như chiếc xe cần bôi dầu mỡ hàng ngày, nếu không nó sẽ trở nên rỉ sét và khó khởi động. Cũng vì lẽ này, một số giảng viên dạy môn ngoại ngữ rất mệt hơn các môn dạy khác khi truyền thụ kiến thức cho học viên, song đó là điều rất có lợi cho giảng viên bằng vào qui cách giảng dạy, đại đa số giảng viên đã ôn lại kiến thức về ngoại ngữ của họ. Kinh nghiệm học tốt tiếng Anh Kỹ năng đọc hiểu và viết – kỹ năng cuối cùng trong quá trình học tiếng Anh I. Đọc như thế nào cho hiểu? a/ Giai đoạn 1 - Khi đọc bạn phải nhìn vào chữ để làm quen với ký hiệu viết của âm thanh, phải nhận điện được chúng chứ không nên đọc vẹt. - Trong khi đọc, bạn phải chú ý nhận xét mối tương quan giữa ký hiệu và âm thanh, để thấy một âm có thể có được ký hiệu bằng nhiều dạng chính tả khác nhau và ngược lại. Ví dụ: - Note = ghi chú - Nose = cái mũi Hai âm này đọc gần giống nhau nhưng phải chú ý Giữa 2 từ note và nose, cả hai mang tính chất khác phụ âm đuôi. b/ Giai đoạn 2 Bạn hãy đọc từng nhóm chữ có ý nghĩa – Đừng đọc một chữ mà phải xét xem nó thuộc nhóm chữ nào. Ví dụ: Chúng ta đọc một câu như sau: - Every week, Mrs Lan goes to the supermarket. (Mỗi tuần bà Lan đều đi siêu thị). Khi bạn chưa thể quen để đọc được một cách liên tục của câu trên, thì bạn có thể đọc như thế này: - Every week – Mrs Lan – goes to the Supermarket (Mỗi tuần bà Lan đều đi siêu thị). Mỗi nhóm từ đó đều có nghĩa để ta dễ nhận diện vừa đọc vừa hiểu ngay trong đầu. Ta không thể đọc trôi chảy những gì chưa phát âm được dễ dàng. Vì vậy ta cần thường xuyên đọc lại những bài văn tiếng Anh thầy đã dạy trên lớp, để khi đọc sang tài liệu khác ta bắt gặp các nhóm từ đã quen, từ đó giúp ta không bị bỡ ngỡ. c/ Giai đoạn 3: Bạn phải hết sức chú ý tập nhận diện nhanh những dấu hiệu cấu trúc. Cố gắng đọc lại từng nhóm từ, từng chữ. Phải phân biệt ngay những dấu hiệu về thì, những câu phủ định, câu nghi vấn… Ví dụ : Qua những câu đối đáp dưới đây bạn phải tập nhận ra ngay câu nào là phủ định và câu nào là câu nghi vấn: (1) – She’s a doctor, isn’t she? (Cô ấy là bác sĩ, phải không?) (2) – I don’t know who she is. (Tôi không được biết cô ta là ai). Trong câu thứ (1) là câu nghi vấn Trong câu thứ (2) bạn thấy đó là câu phủ định. d/ Giai đoạn 4 - Tập đọc tài liệu về các đoạn văn ngắn; truyện ngắn. - Tập đọc từ vựng và tra từ điển những từ khó hiểu. - Thực tập qua những mẫu câu hỏi về các tài liệu truyện ngắn mà bạn đã đọc.
II. Rèn luyện kỹ năng viết Viết như thế nào cho đúng ngữ pháp? Gồm 4 giai đoạn: - Sao chép - Viết lại - Viết lại có biến đổi - Viết có hướng dẫn và viết tự do. 1. Giai đoạn sao chép: - Cần sao chép đúng, chép kỹ, rõ ràng. Đồng thời nhận diện và viết chữ lại được dễ dàng. - Chép lại bài học. Trong quá trình chép nên tập trung tư tưởng và nên lập lại trong óc những gì đang chép. Để trí óc bạn khắc sâu và nhớ kỹ mẫu câu cũng như cách cấu trúc ngữ pháp hơn. 2. Giai đoạn viết lại: Cố gắng viết lại những gì đã học trong sách giáo khoa, bằng cách bạn hãy nhìn vào một đoạn văn của tiếng Việt. Và bạn tự viết lại bằng tiếng Anh. (Nghĩa là bạn sẽ phải làm các việc tự dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Sau đó bạn hãy so sánh và tự sửa chữa). 3. Giai đoạn viết lại có thay đổi: Trong tiếng Anh thường có những cụm từ phức tạp vì vậy không những nắm kỹ về cấu trúc ngữ pháp mà phải biết linh động thay thế cụm từ, biến đổi câu. Hoặc rút ngắn câu, bạn có thể dùng đại từ thay cho danh từ. Hoặc: - Thay thế cho cụm từ - Thay thế cho mệnh đề 4. Viết tự do: Tập diễn tả ngôn ngữ qua chữ viết về một hiện tượng hay một sự kiện nào đó mà bạn chỉ dùng những từ ngữ thông thường và đơn giản bằng những câu ngắn – Nên dùng tự điển để trợ giúp khi bạn thấy cần. Ví dụ bạn muốn kể về công việc của bạn mỗi tuần: bạn có thể viết một đoạn văn ngắn bằng Anh ngữ như sau: - Every week, I go to the supermarket – I buy a lot of things – I always buy a tin of milk, a dozen eggs and a lot of fishs or meats. I put them in the fridge. Bạn có thể dịch: - Mỗi tuần, tôi đều đi siêu thị – Tôi mua nhiều thứ lắm. Tôi luôn luôn mua một hộp sữa, một tá trứng và thật nhiều cá hoặc thịt. Tôi bỏ tất cả vào tủ lạnh. Để luyện viết khá hơn, bạn cũng nên tập viết nhật ký mỗi ngày bằng tiếng Anh. Bước đầu bạn cố viết câu ngắn, đơn giản sau dần bạn có thể viết những câu phức tạp hơn.
